Okulumuz 1927 yılında, o zamanki adıyla Malatya İli Besni İlçesi Şambayat Köyünde “Şambayat İlk Mektebi” olarak eğitim-öğretime başlamıştır. 1927-1928 Ders senesinde yaklaşık 25 öğrenci kayıt yaptırmış, bunlardan 12 kişi 3 yıllık eğitimin sonunda “İlk Tahsili Bitirme Şehadetnamesi” ile mezun olmuşlardır. Cumhuriyetin ilk yıllarında açılan bu okula çok sayıda kız öğrencinin de devam ettiği kayıtlardan görülmektedir. Okulumuz, Şambayat ve çevre köyler için büyük fırsatlar oluşturmuş, o yıllardan başlayarak köy halkının okuma-yazma oranı hızla yükselmiştir. Bu durum sonraki yıllarda Şambayat ve yöresinde bir çok öğretmen, mühendis, memur ve diğer kamu görevlisinin yetişmesinde kendini göstermiştir. Şu anda bizim okulumuzdan mezun olmuş, devletin önemli mevkilerinde görev yapan veya emekli olan yüzlerce insanımız mevcuttur.
Şambayat İlk Mektebi, 1950’den sonra İlkokul olarak eğitim-öğretime devam etmiştir. Bu durum 1996’ya kadar böyle sürmüştür. 1996-97 Eğitim-öğretim yılından itibaren 8 yıllık kesintisiz eğitim ile birlikte okulumuz, Şambayat Merkez İlköğretim Okulu adını almıştır. İlkokul ve Ortaokulun ayrılması ile okulumuz Şambayat Merkez Ortaokulu adını almıştır. 6 Şubat depreminde okulumuz yıkılmış olup yerine prefabrik okul yapılmıştır.